แนวโน้มภัยคุกคามทางคอมพิวเตอร์และอินเทอร์เน็ต ปีค.ศ. 2012 (พ.ศ 2555)
ถือ เป็นธรรมเนียมปฏิบัติไปแล้วสำหรับบริษัทและบล็อกด้านความปลอดภัยต่าง ๆ ที่เมื่อสิ้นปีจะทำนายแนวโน้มของภัยคุมคามคอมพิวเตอร์และอินเทอร์เน็ตสำหรับ ปีถัดไป ทีมงาน SRAN ได้ค้นหาและอ่านบทความทำนายแนวโน้มจากหลายสำนักจนได้รวบรวมเกิดเป็นบทความ นี้ขึ้นหวังว่าหลังจากที่ได้อ่านแล้วจะทำให้ผู้อ่านได้ความคิดใหม่ ๆ ในการป้องกันตัวเองและครอบครัวจากจากภัยที่คุณอาจจะต้องพบเจอเข้าในสักวัน หนึ่ง เพราะคอมพิวเตอร์และอินเทอร์เน็ตเป็นเรื่องใกล้ตัวที่คุณไม่อาจมองข้ามได้ อีกต่อไป
1. การโจมตีเป้าหมายเจาะจง (targeted attack) จะทำให้เกิดความเสียหายและมีความซับซ้อนมากขึ้น
สอง ปีที่ผ่านมามีข่าวเกี่ยวกับการโจมตีต่อเป้าหมายเจาะจง เนื่องจากกลุ่มที่ใช้คอมพิวเตอร์และเครือข่าย เพื่อเคลื่อนไหวทางการเมือง (เรียกว่า hacktivist มาจากคำว่า hack รวมกับ activist) อย่าง Anonymous และ LulzSec รวมถึงการเพิ่มขึ้นของอาชญากรรมทางอินเทอร์เน็ต ที่มุ่งเป้าไปที่รัฐบาล ธุรกิจและนักเคลื่อนไหวทางการเมือง ที่ต้องอาศัยเทคโนโลยีขั้นสูงและระยะเวลาที่ยาวนาน เรียกว่า Advanced Persistent Threats (APTs)
ตัวอย่างได้แก่ การโจมตีอย่างต่อเนื่องที่ทำให้โซนี่ต้องหยุดให้บริการเพลย์สเตชั่นเป็นเวลา นาน ทำให้เกิดความเสียหายทางการเงิน และการรั่วไหลของข้อมูลผู้ใช้ และการโจมตีเครือข่ายของล็อกฮีด มาร์ติน (Lockheed Martin) บริษัทผู้ผลิตเครื่องบินระหว่างประเทศและเทคโนโลยีที่ก้าวหน้า ที่อาจมีจุดมุ่งหมายเพื่อจารกรรมข้อมูลการออกแบบเครื่องบินรบ
เรา สังเกตได้ถึงระดับความซับซ้อนของการโจมตีเหล่านี้ เช่น ในขณะที่การโจมตีโซนี่เกิดจากการบุกรุกเครื่องแม่ข่ายเว็บ (web server) ที่ไม่ได้แก้ไขช่องโหว่ของโซนี่เอง แต่การโจมตีล็อกฮีด มาร์ตินเป็นผลมาจากการโจมตีบริษัท RSA ทางอีเมล เริ่มแรก พนักงานของ RSA ได้รับอีเมลแนบไฟล์สเปรดชีท ที่โจมตีช่องโหว่ Adobe Flash Playerและติดตั้งประตูหลัง (backdoor) และส่วนประกอบอื่น ๆ ของมัลแวร์ จากนั้นมัลแวร์ดังกล่าวจึงถูกใช้เพื่อเข้าถึงระบบของRSA และขโมยข้อมูลทางเทคนิคของ SecurID ซึ่งเป็นการยืนยันตัวตนสองปัจจัย (two-factor authentication) RSA ยืนยันว่าข้อมูลดังกล่าวถูกใช้เพื่อโจมตีล็อกฮีด มาร์ติน
เห็นได้ชัดว่าเหยื่อของการโจมตีเหล่านี้ได้รับความเสียหายมาก รวมถึงการเสียชื่อเสียง เสียความเชื่อมั่นของลูกค้า
ราคาหุ้นตกและเสียค่าใช้จ่ายในการแก้ไขปัญหาในทางเทคนิค
เมื่อเร็ว ๆ นี้ APTs ได้แสดงให้เห็นถึงความสามารถของมัน หนอน Stuxnet เป็นหนึ่งในตัวอย่างที่ดี อีกทั้ง
Stuxnet ยังใช้ใบรับรองอิเล็กทรอนิกส์ (digital certificate) ที่ถูกต้องอีกด้วย เมื่อพิจารณาถึงกรณีที่ใบรับรองถูกขโมยจากผู้ให้บริการออกใบรับรอง อิเล็กทรอนิกส์ DigiNotar เชื่อว่าการโจมตีต่อเป้าหมายเจาะจงจะมีเพิ่มขึ้น
โดยมีความซับซ้อนมากขึ้น ใช้การโจมตีช่องโหว่แบบ zero-day (ช่องโหว่ที่ยังไม่มีวิธีแก้ไขจากผู้ขายผลิตภัณฑ์)
และใช้หลายขั้นตอนในการโจมตี
2. จะมีการหลอกลวงในเครือข่ายสังคมออนไลน์เพิ่มมากขึ้น
เครือ ข่ายสังคมเป็นหนึ่งในวิธีสำคัญในการสื่อสาร ปฏิสัมพันธ์และร่วมแบ่งปัน ระหว่างผู้บริโภคและธุรกิจผ่านทางเว็บ โชคไม่ดีที่บริการเหล่านี้ตกเป็นเป้าหมายในการก่ออาชญากรรมทางอินเทอร์เน็ต เช่นกัน
แคมเปญที่มีจุดประสงค์ร้ายแพร่หลายไปทั่วสังคมออนไลน์ หนึ่งในวิธีการหลักที่แคมเปญทางเฟซบุ๊คแพร่หลายไป
คือวิธีที่เรียกว่า “likejacking” รูปแบบหนึ่งของเทคนิค clickjacking เมื่อผู้ใช้ถูกหลอกให้กด “Like” ในหน้าเว็บหนึ่งซึ่งจะมีผลให้แสดงข้อความหน้า Wall ในเฟซบุ๊ค บ่อยครั้งที่ข้อความเหล่านี้จะเป็นข้อความที่น่าตื่นเต้น เช่น การตายของอุซามะฮ์ บิน ลาดิน หรือ เอมี ไวน์เฮาส์ ซึ่งจะนำไปสู่หน้าเว็บมุ่งร้ายหรือน่าสงสัย รูปแบบหนึ่งที่พบทั่วไปคือแบบสำรวจออนไลน์ที่บังคับให้ผู้ใช้กรอกข้อมูลก่อน ดูวิดีโอที่ต้องการ ผู้ที่หลอกล่อให้ผู้ใช้กรอกแบบสำรวจได้สำเร็จจะได้เงินตอบแทน ส่วนแคมเปญมุ่งร้ายอื่น ๆ เช่น ใช้บริการย่อ URL เพื่อเปลี่ยนเส้นทางผู้ใช้ไปยังหน้าเว็บมุ่งร้าย หรือหลอกล่อให้ผู้ใช้ copy / paste URL ที่อ้างว่าเป็นวิดีโอลงไปใน address bar โดยตรง
ผู้ให้ บริการเครือข่ายสังคมอย่างเฟซบุ๊คและทวิตเตอร์มีผู้ใช้หลายร้อยล้านคน และตามมาด้วยรายใหม่อย่าง Google+ ถึงแม้จะมีพัฒนาการด้านมาตรการด้านความปลอดภัยใหม่ ๆ ออกมาจากบริษัทผู้ให้บริการเหล่านี้ แต่เนื่องจากผู้ใช้และข้อมูลที่มีจำนวนมากจากผู้ให้บริการไม่กี่แห่ง จึงเป็นที่ดึงดูดอาชญากรทางอินเทอร์เน็ต และก่อให้เกิดการล่อลวงในสังคมออนไลน์เพิ่มมากขึ้นในปีค.ศ. 2012
3. มัลแวร์สำหรับอุปกรณ์พกพาคุกคามผู้ใช้และองค์การ
ในปีค.ศ. 2011 เพียงปีเดียวมีการเติบโตของมัลแวร์สำหรับอุปกรณ์พกพาอย่างมีนัยสำคัญ สิ้นปีค.ศ. 2010
มีมัลแวร์กว่า 2,500 ตัวอย่าง แต่ในปีค.ศ. 2011 เพิ่มขึ้นมากกว่า 7,500 ตัวอย่าง
ในปีค.ศ. 2011 ได้มีมัลแวร์สำหรับแพลตฟอร์มแอนดรอยด์เพื่อดักข้อมูล SMS ที่ธนาคารต่าง ๆ ใช้เพื่อป้องกัน
ลูกค้าจากโทรจัน เป็นตัวอย่างที่ดีของ “เกมแมวไล่จับหนู” ระหว่างผู้โจมตีและผู้ป้องกัน แอนดรอยด์ได้
กลายเป็นแพลตฟอร์มที่ตกเป็นเป้าหมายของมัลแวร์มากที่สุด มากกว่ามัลแวร์ซิมเบียนในครึ่งแรกของปี 2011 อีกด้านหนึ่งของมัลแวร์สำหรับอุปกรณ์พกพาที่เพิ่งเริ่มต้นขึ้น ได้แก่การใช้อุปกรณ์พกพาเป็นบ็อท (bots) ในเครือข่ายbots ที่แพร่หลายในคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะ เนื่องจากมีอุปกรณ์และคอมพิวเตอร์ที่เชื่อมต่อเครือข่ายมากขึ้น ผู้โจมตีจึงพยายามนำทรัพยากรเหล่านี้มาใช้เพื่อประโยชน์ของตัวเอง
แอน ดรอยด์ตกเป็นเหยื่อของความสำเร็จของตัวมันเองในหลายแง่มุม เนื่องจากคนแห่กันไปใช้อุปกรณ์ที่ใช้ระบบปฏิบัติการนี้ ผู้โจมตีก็ทำเช่นเดียวกัน นอกจากนี้แอนดรอยด์ยังมีข้อเสียที่นักพัฒนาสามารถเผยแพร่แอพพลิเคชั่นใด ๆ เข้าไปในMarketplace ได้อย่างง่ายดาย การพัฒนาหนึ่งที่น่าสนใจคือการเปิดตัว Amazon Kindle Fire ซึ่งปกติแล้วจะเชื่อมต่อกับ Amazon application store เท่านั้น หวังว่าทาง Amazon จะให้ความใส่ใจกับแอพพลิเคชั่นที่ยอมให้เผยแพร่ใน application store มากกว่า Marketplaceของกูเกิล
ทุกองค์การควรให้ความสนใจกับจำนวนที่ เพิ่มขึ้นของพนักงานที่ใช้อุปกรณ์ของพวกเขาเองในที่ทำงานและดาวน์โหลดข้อมูล ขององค์การ เช่น อีเมลและไฟล์ต่าง ๆ เข้ามาในอุปกรณ์โดยไม่มีการควบคุม เป็นแนวโน้มที่เรียกว่า consumerization of ITหรือ Bring-Your-Own-Device (BYOD) องค์การจำเป็นต้องเตรียมพร้อมสำหรับปัญหาด้านความปลอดภัยและความร่วมมือที่ เกิดจากการนำอุปกรณ์ที่บริษัทจัดหามาให้ใช้งาน และที่พนักงานนำมาใช้เองด้วย
ใน ปีค.ศ. 2012 เราจะได้เห็นมัลแวร์สำหรับอุปกรณ์พกพาที่มีความซับซ้อนและผลกระทบมากขึ้น มัลแวร์ที่มุ่งเป้าที่สื่อสังคมออนไลน์จะแพร่กระจายมากขึ้น เนื่องจากมีการใช้อุปกรณ์พกพาเพื่อเข้าถึง และอัพเดทสังคมออนไลน์เพิ่มขึ้น โดยมัลแวร์ไม่เพียงแต่มุ่งเป้าที่ข้อมูลของผู้ใช้ แต่สามารถติดตามตำแหน่งของผู้ใช้ด้วย อาจเป็นเรื่องใหญ่ของความปลอดภัยสำหรับเด็ก ผู้ถ่ายภาพลามกเด็กและโจรลักพาตัวอาจสนใจภาพส่วนตัวที่เก็บอยู่ในอุปกรณ์พก พา ซึ่งจะมีข้อมูลพิกัดจีพีเอส (GPS) ของสถานที่ถ่ายภาพ ถึงแม้จะเก็บอยู่ในอุปกรณ์พกพาของผู้ปกครองก็ตาม
ข้อควรกังวลมาก ที่สุดเกี่ยวกับมัลแวร์ในอุปกรณ์พกพาคือ ข้อจำกัดของความสามารถของผลิตภัณฑ์ด้านความปลอดภัยในปัจจุบัน และจุดอ่อนในส่วนของผู้ใช้ เครื่องพีซีที่อยู่ในองค์การจะได้รับการดูแลจากฝ่ายไอที แต่อุปกรณ์พกพาของพนักงาน ที่ใช้เพื่อเข้าถึงและเก็บข้อมูลของบริษัท ดูเหมือนจะถูกละเลย องค์การจำเป็นต้องเพิ่มนโยบายด้านความปลอดภัย ช่วยให้อุปกรณ์พกพาสามารถเปิดเว็บได้อย่างปลอดภัย โดยที่อุปกรณ์พกพาส่วนตัวที่เข้าถึงเครือข่ายของบริษัทนั้นต้องใช้นโยบาย เดียวกันด้วย
4. ช่องโหว่ในซอฟท์แวร์เสริมการทำงานเว็บบราวเซอร์
ซอฟท์แวร์ เสริมสำหรับบราวเซอร์อย่าง Java, Flash Player และ Adobe Reader มีผู้ใช้ทั่วโลกเป็นจำนวนมาก มีช่องโหว่ในผลิตภัณฑ์เหล่านี้ที่พบและถูกโจมตีจำนวนมาก และเป็นเรื่องลำบากสำหรับผู้ดูแลฝ่ายไอทีในการอัพเดทผลิตภัณฑ์เหล่านี้ใน องค์การ ผลิตภัณฑ์เหล่านี้จึงกลายเป็นช่องทางที่ใช้ในการโจมตีที่ได้ผล ผู้ใช้งานเจอความท้าทายเดียวกัน ในบางครั้งฟีเจอร์การทำงานบางอย่างก็ไม่จำเป็นสำหรับผู้ใช้งาน การปิดการทำงานของฟีเจอร์เหล่านั้นช่วยลดความเสี่ยงในการถูกโจมตีได้อย่างมี ประสิทธิภาพ
นอกจากการเติบโตในแง่ของจำนวนแล้ว การโจมตีเหล่านี้ยังมีความซับซ้อนเพิ่มมากขึ้นอีกด้วย เช่น การซ่อนไฟล์มุ่งร้ายในไฟล์อื่นเพื่อหลีกเลี่ยงการตรวจจับ การโจมตีที่ใช้ไฟล์ flash มุ่งร้ายที่ฝังในไฟล์เอกสาร และรูปแบบที่คล้าย ๆ กันพบเห็นได้บ่อยขึ้น
สามารถอ่านต่อจนจบบทความได้ที่ http://sran.org/tl