NIS2 คืออะไร?
NIS2 (Network and Information Security Directive 2) เป็นข้อกำหนดใหม่ของสหภาพยุโรป (EU) ที่ต่อยอดจาก NIS Directive ฉบับแรก มีวัตถุประสงค์เพื่อเพิ่มความมั่นคงปลอดภัยทางไซเบอร์ในองค์กรที่อยู่ในภาคส่วนสำคัญ โดยเฉพาะองค์กรที่เกี่ยวข้องกับโครงสร้างพื้นฐานสำคัญ เช่น พลังงาน สุขภาพ การคมนาคม และธนาคาร โดย NIS2 มีข้อกำหนดให้ทุกองค์กรที่อยู่ในกลุ่มที่กำหนดต้องดำเนินการตามมาตรการด้านความปลอดภัยทางไซเบอร์และต้องรายงานเหตุการณ์ความเสี่ยงหรือการโจมตีไซเบอร์ที่เกิดขึ้น ข้อกำหนด NIS2 กำหนดให้หน่วยงานและองค์กรในภาคส่วนสำคัญ (Critical Sectors) ในสหภาพยุโรปต้องปฏิบัติตาม ซึ่งครอบคลุมหลายประเภทอุตสาหกรรมที่มีผลกระทบต่อความมั่นคงทางเศรษฐกิจ สังคม และการดำรงชีวิตของประชาชน
ประกอบด้วย
- ภาคส่วนที่สำคัญ (Essential Sectors)
พลังงาน: เช่น การผลิตไฟฟ้า การส่งและการจำหน่ายพลังงาน
คมนาคมขนส่ง: รวมถึงการขนส่งทางบก อากาศ ทางน้ำ และทางราง
ธนาคาร: ธนาคารและสถาบันการเงินที่เกี่ยวข้องกับการให้บริการทางการเงิน
โครงสร้างพื้นฐานทางการเงิน: เช่น บริการโอนเงินและการชำระเงิน
สุขภาพ: องค์กรสุขภาพ โรงพยาบาล และบริการทางการแพทย์
น้ำ: การบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ รวมถึงการบำบัดน้ำเสีย
โครงสร้างพื้นฐานดิจิทัล: เช่น ผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ต ดาต้าเซ็นเตอร์ และบริการคลาวด์ - ภาคส่วนที่สำคัญรอง (Important Sectors)
การขนส่งสินค้าและการกระจายสินค้า ศูนย์กระจายสินค้าและการขนส่ง
ระบบสารสนเทศและการสื่อสาร องค์กรที่เกี่ยวข้องกับการสื่อสารและข้อมูล เช่น ผู้ให้บริการโทรคมนาคมและอินเทอร์เน็ต
ผู้ให้บริการแพลตฟอร์มดิจิทัลขนาดใหญ่ เช่น ตลาดออนไลน์ แพลตฟอร์มการซื้อขาย และบริการโซเชียลมีเดีย
การจัดเก็บและจัดการข้อมูลสำคัญ องค์กรที่จัดการกับข้อมูลที่มีความสำคัญต่อความมั่นคง - องค์กรในกลุ่มอื่นๆ ที่ถูกกำหนดเพิ่มโดยประเทศสมาชิก (Additional Sectors by Member States)
ประเทศสมาชิกใน EU สามารถกำหนดองค์กรหรือภาคส่วนอื่น ๆ ที่เห็นว่าสำคัญและเสี่ยงต่อการถูกคุกคามทางไซเบอร์ให้ต้องปฏิบัติตาม NIS2 ได้
คุณลักษณะขององค์กรที่ต้องปฏิบัติตาม NIS2
ขนาดองค์กร: มักกำหนดให้เป็นองค์กรขนาดกลางถึงใหญ่ที่มีพนักงานและมูลค่าการเงินในระดับที่กำหนด
ผลกระทบต่อสาธารณะ: องค์กรที่มีผลกระทบต่อการให้บริการสาธารณะและมีความเสี่ยงต่อความมั่นคงทางเศรษฐกิจหรือสังคม
การปฏิบัติตามข้อกำหนด NIS2
ทุกองค์กรในกลุ่มภาคส่วนข้างต้นจำเป็นต้องมีการป้องกันและรับมือกับความเสี่ยงทางไซเบอร์ โดยต้องมีการจัดการความเสี่ยง การรายงานเหตุการณ์ด้านไซเบอร์ การตรวจสอบระบบ และการฝึกอบรมพนักงานในองค์กร - ขั้นตอนหลักของ NIS2 Compliance
การประเมินความเสี่ยงและการจัดการความปลอดภัย (Risk Assessment and Security Management) องค์กรต้องประเมินความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นกับระบบและข้อมูลสำคัญ และจัดทำแผนจัดการความเสี่ยงเพื่อเตรียมรับมือ โดยครอบคลุมมาตรการป้องกันตั้งแต่การควบคุมการเข้าถึง การเข้ารหัสข้อมูล และการบริหารจัดการสิทธิ์การใช้งาน
นอกจากนี้ การกำหนดมาตรการด้านความปลอดภัย (Establishing Cybersecurity Measures) กำหนดมาตรการที่ชัดเจนเพื่อป้องกันความเสี่ยง เช่น การตรวจสอบและควบคุมการเข้าใช้ระบบ การตรวจสอบช่องโหว่ และการทดสอบเจาะระบบ (Penetration Testing)
การฝึกอบรมและสร้างความตระหนัก (Training and Awareness) พนักงานในองค์กรต้องมีการฝึกอบรมและได้รับการสร้างความตระหนักเกี่ยวกับภัยคุกคามทางไซเบอร์อย่างต่อเนื่อง เพื่อให้มีความพร้อมในการระบุและจัดการกับสถานการณ์ที่อาจเป็นภัยคุกคาม
การตรวจสอบและการรายงานเหตุการณ์ (Incident Monitoring and Reporting) องค์กรต้องมีการตรวจสอบความปลอดภัยในระบบอย่างต่อเนื่องและรายงานเหตุการณ์ด้านความปลอดภัยที่เกิดขึ้นไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้องภายในระยะเวลาที่กำหนด โดยต้องแจ้งทั้งความรุนแรงของเหตุการณ์และแผนการรับมือ
การตอบสนองและการกู้คืนข้อมูล (Incident Response and Recovery) จัดทำแผนการตอบสนองต่อเหตุการณ์เมื่อเกิดการโจมตี และมีขั้นตอนการกู้คืนระบบและข้อมูลเพื่อให้กลับมาทำงานได้อย่างปกติ
ความท้าทายที่องค์กรไทยต้องเตรียมรับมือ
แม้ว่า NIS2 จะถูกบังคับใช้ในสหภาพยุโรป แต่บริษัทหรือองค์กรในประเทศไทยที่ทำธุรกิจระหว่างประเทศโดยเฉพาะในกลุ่มประเทศ EU
NIS2 (Network and Information Security Directive 2) เป็นกฎหมายของสหภาพยุโรปที่มุ่งเสริมสร้างความมั่นคงปลอดภัยทางไซเบอร์สำหรับโครงสร้างพื้นฐานสำคัญ แม้ว่ากฎหมายนี้จะบังคับใช้เฉพาะในสหภาพยุโรป แต่ก็อาจส่งผลกระทบต่อประเทศไทยในหลายด้าน
ผลกระทบต่อธุรกิจไทยที่ทำการค้ากับสหภาพยุโรป บริษัทไทยที่มีการดำเนินธุรกิจหรือให้บริการในสหภาพยุโรปอาจต้องปฏิบัติตามมาตรฐานความปลอดภัยทางไซเบอร์ที่เข้มงวดขึ้นตามข้อกำหนดของ NIS2 ซึ่งอาจต้องลงทุนเพิ่มเติมในการปรับปรุงระบบความปลอดภัยและการปฏิบัติตามข้อกำหนด
การยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยทางไซเบอร์ในประเทศไทย NIS2 อาจเป็นแรงผลักดันให้ประเทศไทยพิจารณาปรับปรุงกฎหมายและมาตรการความปลอดภัยทางไซเบอร์ให้สอดคล้องกับมาตรฐานสากล เพื่อเสริมสร้างความเชื่อมั่นในการทำธุรกรรมระหว่างประเทศ
ความร่วมมือระหว่างประเทศ การบังคับใช้ NIS2 อาจเปิดโอกาสให้ประเทศไทยเสริมสร้างความร่วมมือกับสหภาพยุโรปในด้านความปลอดภัยทางไซเบอร์ ผ่านการแลกเปลี่ยนข้อมูลและแนวปฏิบัติที่ดี
ดังนั้น แม้ว่า NIS2 จะเป็นกฎหมายของสหภาพยุโรป แต่ประเทศไทยควรตระหนักถึงผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นและเตรียมความพร้อมในการปรับตัวให้สอดคล้องกับมาตรฐานความปลอดภัยทางไซเบอร์ที่เข้มงวดขึ้น
การพัฒนาความรู้และทักษะของบุคลากร เพื่อให้พร้อมรับมือกับการปฏิบัติตามข้อกำหนดที่มีความซับซ้อน
การปรับปรุงระบบและโครงสร้างพื้นฐานด้านไซเบอร์ การยกระดับความปลอดภัยของโครงสร้างพื้นฐานที่มีอยู่ให้สอดคล้องกับมาตรฐาน
การสร้างความตระหนักในองค์กร การให้ความรู้พนักงานทุกระดับเพื่อป้องกันภัยคุกคามที่เกิดจากความประมาทหรือการละเลยเรื่องความปลอดภัย
สวัสดี
Nontawatt S